赢拓展系统，推广、拓展、学习的三合一云端应用！

百度 注意，自2016年11月1日起,所有持外国护照办理赴美签证的申请人以及申请办理美国护照或换发现有美国护照的所有美国公民,申请中提供的照片不得佩戴眼镜。

Ngu?n g?c c?a thu?t ng? "r?i" là t? m?t lo?i r?i ?? ch?i.

? Wikipedia ti?ng Vi?t, tài kho?n con r?i, hay còn ???c g?i là tài kho?n ?o, r?i ho?c clone, dùng ?? ch? hành vi s? d?ng nhi?u tài kho?n Wikipedia sai m?c ?ích. Nh?m ??m b?o tính minh b?ch và góp ph?n làm t?ng ?? tin c?y c?a c?ng ??ng, nh?ng ng??i tham gia biên t?p th?ng th??ng ch? ???c phép s? d?ng m?t tài kho?n duy nh?t. M?c dù ??i khi ta c?ng có nh?ng ly do nh?t ??nh ?? s? d?ng nhi?u tài kho?n, ch?ng h?n nh? dùng robot, nh?ng v?n c?m tuy?t ??i s? d?ng nhi?u tài kho?n ?? ?ánh l?a nh?ng ng??i biên t?p khác, phá ho?i, qu?y r?i cu?c th?o lu?n, t?o ??ng thu?n ?o, lách lu?t c?m c?ng nh? vi ph?m các quy ??nh và chính sách hi?n hành c?a Wikipedia ti?ng Vi?t.

Tài kho?n con r?i th??ng x?y ra ? nh?ng tr??ng h?p d??i ?ay:

• ??ng xu?t ?? s?a ??i gay h?i d??i d?ng ??a ch? IP.
• T?o tài kho?n m?i ?? tránh b? nh?n di?n và lách lu?t c?m.
• S? d?ng tài kho?n c?a ng??i khác ho?c cho ng??i khác m??n tài kho?n.
• Tái s? d?ng l?i nh?ng tài kho?n c? kh?ng s? d?ng ??n và gi? làm ng??i khác.
• Nh? b?n bè ho?c ng??i than quen m? tài kho?n ?? t?o ??ng thu?n ?o (?ay còn ???c g?i là R?i th?t).

Vi?c s? d?ng nhi?u tài kho?n trái quy ??nh s? gay ?nh h??ng nghiêm tr?ng ??n ?? tin c?y c?a Wikipedia. Ng??i th?c hi?n hành vi này có th? s? b?:

• C?m toàn b? các tài kho?n có liên quan tham gia s?a ??i.
• C?m ch? ho?t ??ng ??i v?i cá nhan s? d?ng tài kho?n con r?i.
• Ti?t l? danh tính c?a toàn b? tài kho?n c?ng nh? ??a ch? IP ???c s? d?ng t?i Wikipedia và các d? án khác.
• Ti?t l? c?ng khai b?t c? ho?t ??ng "ngoài ??i" ho?c th?ng tin cá nhan nào có liên quan nh?m ng?n ch?n nh?ng hành vi "múa r?i" trong t??ng lai ho?c m?t s? hành vi l?m d?ng khác.

N?u nh? các biên t?p viên có ly do tho? ?áng ?? s? d?ng nhi?u tài kho?n thì c?n ph?i trung th?c khai báo toàn b? nh?ng tài kho?n khác ? trang thành viên chính, ??ng th?i gi?i thích m?c ?ích s? d?ng nh?ng tài kho?n ?ó m?t cách r? ràng (xem bên d??i). Bên c?nh ?ó, ng??i dùng có th? d?n h??ng trang thành viên cùng v?i trang th?o lu?n c?a tài kho?n ph? sang tài kho?n khác (th??ng là tài kho?n chính). N?u các thành viên v?n nh?t quy?t s? d?ng nh?ng tài kho?n ph? kh?ng ???c khai báo ho?c tham gia Wikipedia d??i d?ng ??a ch? IP thì nên tránh s?a ??i các ch? ?? gi?ng h?t nh? tài kho?n chính và vi ph?m nh?ng quy ??nh hi?n có c?a Wikipedia. B?i vì ngay c? nh?ng thay ??i v? h?i nh? s?a ??i b? sung n?i dung, wiki hoá ho?c liên k?t c?ng có th? b? coi là "r?i" trong m?t s? tr??ng h?p và nh?ng m?c ?ích v? th??ng v? ph?t v?a k? th??ng c?ng kh?ng ???c dùng làm ly do bào ch?a n?u x?y ra vi ph?m quy ??nh.

M?c dù ng??i dùng v?n có th? s? d?ng tài kho?n thay th? vì nh?ng ly do chính ?áng, nh?ng các tài kho?n thay th? kh?ng ???c ti?t l? v?n có m?i liên k?t c?ng khai th?ng qua nhi?u ph??ng th?c nh?n di?n khác nhau. Ng??i ?óng góp có th? g?i yêu c?u ki?m ??nh tài kho?n n?u có ly do chính ?áng ?? nghi ng? tài kho?n là "r?i".

Tài kho?n con r?i

C?ng ??ng Wikipedia ?ánh giá cao vi?c s? d?ng s? ??ng thu?n ?? ??a ra các quy?t ??nh, và gi? thi?t r?ng h?u h?t m?i ng??i ??u ?ang c? g?ng giúp d? án. Các tài kho?n con r?i ???c s? d?ng ?? ch?ng l?i các ??c tính này b?ng cách ng?y t?o s? ?ng h? l?n h?n cho m?t quan ?i?m và l?ng tránh các bi?n pháp tr?ng ph?t.

M?i hình th?c s? d?ng tài kho?n con r?i ??u b? c?m và là ??i t??ng c?a các bi?n pháp nghiêm kh?c nh?m b?o v? t? ?i?n bách khoa kh?i các hành ??ng c?a các tài kho?n này. Vi?c s? d?ng tài kho?n r?i th??ng d?n ??n các bi?n pháp tr?ng ph?t ??i v?i tài kho?n chính, th??ng là c?m tài kho?n ho?c c?m v?nh vi?n trong các tr??ng h?p ??c bi?t.

B? phi?u ho?c các hình th?c ?ng h? khác

Wikipedia s? d?ng nguyên t?c "m?i ng??i m?t phi?u" ??i v?i t?t c? các cu?c bi?u quy?t và các cu?c th?o lu?n t??ng t? khi l?a ch?n c?a các cá nhan ???c tính ??n. Do ?ó, tài kho?n con r?i có th? ???c s? d?ng nh?m ng?y t?o thêm ?ng h? ??i v?i m?t quan ?i?m. Vi?c này bao g?m b? phi?u nhi?u l?n trong m?i cu?c bi?u quy?t, ho?c dùng nhi?u h?n m?t tài kho?n khi th?o lu?n.

Bên c?nh vi?c b? phi?u kép, các tài kho?n r?i còn có th? ???c s? d?ng ?? l?a d?i, ?ánh l?c h??ng, ho?c ng?y t?o c?m giác v? m?t s? ?ng h? c?a s? ??ng ??i v?i m?t quan ?i?m nào ?ó.

Lách lu?t

Các quy ??nh c?a Wikipedia áp d?ng cho t?ng ng??i, kh?ng ph?i cho t?ng tài kho?n. Các quy ??nh nh? quy t?c 3 l?n h?i s?a áp d?ng cho các ?óng góp c?a m?i ng??i. Tài kho?n chính s? b? ph?t khi b?n s? d?ng m?t tài kho?n th? hai nh?m vi ph?m các quy ??nh. Vi?c dùng tài kho?n con r?i nh?m tránh các hình ph?t c?a c?ng ??ng s? d?n ??n vi?c b? ph?t l?i t? ??u và có th? còn b? ph?t dài h?n, c?ng nh? có th? khi?n các ?óng góp c?a b?n b? tiêu h?y.

Bù nhìn r?m

?ó là khi trong m?t th?o lu?n, thành viên dùng tài kho?n chính ?? tranh lu?n cho quan ?i?m này và l?p m?t tài kho?n ph? ("tài kho?n bù nhìn r?m") ?? tranh lu?n cho quan ?i?m ??i l?p. Tài kho?n bù nhìn s? tranh lu?n m?t cách v? c?n c?, phi ly ho?c xúc ph?m trong khi ??a ra các l?p lu?n y?u mà các "??i th?" có th? d? dàng bác b?. Cu?i cùng, th?o lu?n có th? ???c lay chuy?n sang quan ?i?m c?a tài kho?n chính và giúp ch? r?i th?ng cu?c.

Tránh b? xét nét

Kh?ng nên dùng các tài kho?n thay th? ?? so?n th?o theo cách mà n?u th?c hi?n t? m?t tài kho?n s? ???c coi là kh?ng ??ng ??n. Dùng nhi?u tài kho?n nh?m tách l?ch s? ?óng góp s? khi?n ng??i khác kh?ng th? theo d?i ???c m? th?c ?óng góp c?a b?n. Vi?c này ch? h?p l? trong vài tr??ng h?p (xem m?c #Tài kho?n thay th? h?p l?). Dùng nhi?u tài kho?n nh?m l?a d?i hay khi?n ng??i khác khó hi?u – nh?ng ng??i ???c phép quan tam ??n vi?c xem xét các ?óng góp c?a b?n, là vi ph?m quy ??nh.

Các tài kho?n "tay tr?ng tay ?en"

• Dùng m?t tài kho?n "tay tr?ng" ?? ?óng góp tích c?c và m?t tài kho?n "tay ?en" ?? phá r?i ho?c ng?y t?o s? tranh c?i là kh?ng ???c phép.
• Các b?o qu?n viên c?ng b? c?m s? d?ng m?t tài kho?n "tay ?en" ?? tham gia các tranh ch?p so?n th?o trong khi cùng lúc ?ó ra v? m?t qu?n ly trung l?p khi th?c hi?n khóa bài ho?c x? ly tình hu?ng ba l?n h?i s?a t?i chính các bài ?ó.

Dùng IP nh?m ?ánh l?c h??ng

S?a ??i b?ng nhi?u ??a ch? IP, ho?c s?a ??i b?ng c? tài kho?n l?n IP có th? ???c coi nh? s?a ??i b?ng nhi?u tài kho?n, dùng cho m?c ?ích ?ánh l?a ng??i khác. N?u b?n b? ??ng xu?t ngoài y mu?n, b?n có th? liên l?c v?i m?t ki?m ??nh viên ?? ??m b?o kh?ng b? hi?u l?m.

L?m d?ng quy?n làm l?i t? ??u

Chuy?n sang dùng m?t tài kho?n khác ho?c che gi?u vi?c làm l?i t? ??u nh?m tránh b? xét nét ???c coi là vi ph?m quy ??nh này. Xem Wikipedia:Làm l?i t? ??u.

Tài kho?n con r?i v?i quy?n qu?n ly

C?ng ??ng ?? ph?n ??i m?nh m? nh?ng ng??i dùng có nhi?u h?n m?t tài kho?n v?i quy?n qu?n ly. N?u m?t qu?n ly r?i Wikipedia, r?i tr? l?i v?i m?t cái tên m?i và l?i ???c b?u làm qu?n ly, ng??i này c?n t? b? quy?n qu?n ly c?a tài kho?n c? (?i?u này có th? ???c th?c hi?n ??i v?i tài kho?n c? mà kh?ng ?? l? m?i liên quan gi?a các tài kho?n c? và m?i). Nói chung, m?t ng??i ch? ???c s? d?ng m?t tài kho?n v?i quy?n l?n h?n quy?n c?a m?t tài kho?n bình th??ng, tr? tr??ng h?p b?o qu?n viên/?i?u ph?i viên bot.

Các ??c ?i?m c?a tài kho?n con r?i

Kh?ng có gì ng?c nhiên, các tài kho?n con r?i th??ng th? hi?n s? thành th?o ??i v?i Wikipedia h?n h?u h?t nh?ng ng??i m?i ??n. H? bi?t cách tóm l??c s?a ??i, l?p t?c tham gia các cu?c bút chi?n ?ang di?n ra, ho?c nhanh chóng tham gia các quy trình nh? Bi?u quy?t xóa bài ho?c Bi?u quy?t ch?n b?o qu?n viên. H? c?ng có th? là tài kho?n hoàn toàn m?i ho?c m?t tài kho?n cho m?t m?c ?ích, khi ta xem xét l?ch s? s?a ??i c?a h?.

R?i th?t và r?i m?nh

R?i th?t

R?i th?t (meatpuppet) là thu?t ng? Wikipedia ?? ch? ng??i so?n th?o theo ?y quy?n c?a ng??i khác. Tuy Wikipedia cho r?ng các thành viên ??u có thi?n y, ??c bi?t là nh?ng thành viên m?i, nh?ng vi?c kêu g?i ng??i khác tham gia Wikipedia v?i m?c ?ích gay ?nh h??ng ??n m?t cu?c ?i?u tra, th?c hi?n các h?i s?a, ho?c c? t?o v? ??ng thu?n thì r?t kh?ng ???c khuy?n khích. M?t thành viên m?i v?i cách ?ng x? gi?ng h?t nh? m?t thành viên khác trong cùng m?t ng? c?nh, và có v? nh? tham gia Wikipedia ch? vì m?c ?ích ?ó, s? là ??i t??ng cho chính các bi?n pháp áp d?ng cho thành viên mà thành viên m?i này nh?p phe.

Kh?ng ???c tuy?n m? r?i th?t. Vi?c qu?ng cáo các bài vi?t trên Wikipedia t?i b?n bè, ng??i than ho?c nhóm ng??i cùng quan ?i?m v?i mình ?? h? ??n Wikipedia và h? tr? b?n trong m?t cu?c tranh lu?n là ph?m quy. N?u b?n c?m th?y m?t cu?c tranh lu?n ?ang l? ?i y ki?n c?a b?n, hành ??ng thích h?p nh?t là tránh t?n c?ng cá nhan, kêu g?i bi?u quy?t, ho?c ?? ngh? gi?i quy?t mau thu?n. ?ay là các quy trình ?? ???c ki?m nghi?m nhi?u và ???c thi?t k? cho vi?c tránh thiên v?. Vì "r?i th?t" là t? có th? mang s?c thái h? th?p, h?y h?n ch? vi?c g?i ng??i khác b?ng t? này.

Wikipedia có các chính sách và quy trình ?? làm gi?m nh? các r?c r?i do r?i th?t gay ra:

1. ??ng thu?n trong nhi?u cu?c tranh lu?n và th?o lu?n kh?ng d?a trên s? phi?u mà d?a trên các ?i?m do các thành viên ??a ra có liên quan ??n quy ??nh. Nh?ng ng??i m?i ??n r?t có th? kh?ng hi?u r? các quy ??nh và cách làm vi?c ? Wikipedia ho?c kh?ng ??a ra ???c c?n c? nào mà các thành viên khác ch?a nh?c ??n.
2. Trong các th?o lu?n d?ng bi?u quy?t ho?c g?n nh? bi?u quy?t, thành viên m?i có xu h??ng b? b? qua ho?c y ki?n có ít tr?ng l??ng, ??c bi?t khi c? lo?t thành viên m?i th? hi?n cùng m?t quan ?i?m.
3. ??i v?i các m?c ?ích gi?i quy?t mau thu?n, khi kh?ng bi?t r? r?ng m?t nhóm tài kho?n là m?t ng??i dùng v?i các tài kho?n r?i hay m?t vài ng??i dùng c? x? nh? r?i th?t, ta có th? coi h? nh? là m?t th?c th? (m?t ng??i dùng v?i các tài kho?n con r?i).

R?i m?nh

R?i m?nh (Strongpuppetry) hay r?i ??u t? dài h?n (Long-term investment puppetry) là hình th?c tài kho?n con r?i ho?t ??ng lau dài trong nhi?u n?m, ??n m?t th?i ?i?m mà s? l??t s?a ??i gia t?ng, cùng v?i s? tin t??ng c?a qu?n tr? viên Wikipedia, s? gia t?ng các m?i quan h? và uy tín, cu?i cùng s? ???c tài kho?n chính dùng cho các ho?t ??ng h? tr? khác.

R?t khó ?? nh?n bi?t lo?i r?i này, tài kho?n r?i này kh?ng th? nh?n d?ng n?u kh?ng theo d?i trong th?i gian dài. Lo?i r?i này t?o ra và ho?t ??ng theo cách tránh xa các m?i liên h? v?i tài kho?n chính, nh? các ch? ?? bài vi?t ???c vi?t hay s?a ??i th??ng xuyên, cách vi?t bài cách sao l?u, cách bày trí trang cá nhan, cách nói chuy?n cách x?ng h? ?? các qu?n tr? viên kh?ng th? xau chu?i ???c m?i liên h? v?i tài kho?n chính mà trong t??ng lai con r?i s? h? tr?. ??ng th?i, tài kho?n r?i s? c? tình t?o ra các cu?c h?i tho?i qua l?i v?i nhau, c?ng nh? th?o lu?n chung n?i mà m?t ng??i hai tài kho?n cùng trao ??i, ?? tránh b? nghi ng? trong các ho?t ??ng khác.

Tài kho?n thay th? h?p l?

??i khi tài kho?n thay th? ???c dùng v?i nh?ng m?c ?ích h?p l?. Ví d?:

• Thành viên dùng tài kho?n chính v?i tên th?t c?a mình, và gi? l?p tài kho?n ph? mang m?t tên bí danh vì kh?ng mu?n các ?óng góp m?i này liên h? ??n tên th?t c?a mình.
• Thành viên có uy tín t?o m?t tài kho?n m?i ?? th? nghi?m xem c?ng ??ng ho?t ??ng nh? th? nào ??i v?i thành viên m?i.

N?u b?n dùng m?t tài kho?n thay th? h?p l?, b?n ph?i ??m b?o r?ng tài kho?n ?ó kh?ng vi ph?m các quy ??nh trong bài vi?t này. Nên liên k?t và ch? r? các tài kho?n ph? ??n tài kho?n chính trên trang thành viên (tr? khi vi?c ?ó s? khi?n cho tài kho?n ph? tr? nên v? ngh?a) b?ng các b?n m?u nh? {{Tài kho?n thành viên thay th?}}.

Tách bi?t và b?o m?t

M?t s? thành viên s? d?ng các tài kho?n thay th? ?? tách bi?t các ?óng góp c?a h? vì nhi?u ly do:

• M?t ng??i ?ang ?óng góp r?t nhi?u cho m?t l?nh v?c t?i Wikipedia có th? ??ng ky m?t tài kho?n ?? dành riêng cho vi?c phát tri?n l?nh v?c ?ó.

• Truy c?p vào Wikipedia b?ng m?t máy tính c?ng c?ng, hay k?t n?i v?i m?t m?ng kh?ng b?o m?t, hay các tr??ng h?p có th? d?n ??n vi?c tài kho?n b? ??t nh?p. Do m?t s? máy tính c?ng c?ng có th? nhi?m các ch??ng trình trojan ?n tr?m m?t kh?u ho?c l?u d?u phím g? (keylogger), m?t s? thành viên có th? dùng m?t tài kho?n thay th? ?? tránh b? m?t tài kho?n chính. Nên liên k?t nh?ng tài kho?n ph? này ??n tài kho?n chính ho?c ??t m?t cái tên d? nh?n bi?t. Ví d?, thành viên Ví d? dùng tài kho?n ph? mang tên Ví d? 2; trang thành viên và trang th?o lu?n thành viên c?a tài kho?n ph? ???c ??i h??ng ??n các trang c?a tài kho?n chính.

• Thành viên v?i trình ?? chuyên m?n r? r?t trong m?t l?nh v?c có th? kh?ng mu?n liên h? các ?óng góp c?a mình cho l?nh v?c ?ó v?i các ?óng góp cho các bài v? các ch? ?? kém tr?ng l??ng.

Quy?n riêng t?

M?t ng??i so?n m?t bài vi?t có tính gay tranh c?i trong ph?m vi gia ?ình, x? h?i, ho?c c?ng ??ng chuyên m?n, trong khi c?ng ??ng ?ó bi?t ho?c có th? truy ra danh tính c?a ng??i này, thì thành viên này có th? mu?n dùng m?t tài kho?n thay th? ?? tránh các h?u qu? ??i th??ng do dính líu ??n l?nh v?c ?ó. Tài kho?n ph? này kh?ng liên k?t ??n tài kho?n chính và kh?ng ???c phép vi ph?m các m?c ?ích s? d?ng kh?ng h?p l? trong bài vi?t này. N?u có, tài kho?n ph? có th? s? b? liên k?t v?i tài kho?n chính ?? ch?u ph?t.

Tài kho?n bóng

Tài kho?n bóng (doppelganger account) là tài kho?n ph? ???c t?o ra v?i m?t cái tên t??ng t? ho?c g?n gi?ng tài kho?n chính nh?m ch?n tr??c kh? n?ng cái tên này b? nh?ng k? phá ho?i l?y ?? gi? danh. Các thành viên ???c phép t?o nh?ng tài kho?n nh? v?y, và nh?ng tài kho?n này c?n ???c ?ánh d?u b?ng b?n m?u {{doppelganger}}, ho?c ??i h??ng v? trang thành viên c?a tài kho?n chính. Kh?ng nên dùng các tài kho?n bóng ?? biên t?p.

Làm l?i t? ??u b?ng m?t cái tên m?i

Trang chi ti?t: Wikipedia:Làm l?i t? ??u

Làm l?i t? ??u là khi m?t ng??i th?i s? d?ng tài kho?n c? ?? b?t ??u l?i t? ??u b?ng m?t tài kho?n m?i, có th? là do mu?n r? b? các sai l?m trong quá kh? ho?c ?? tránh b? qu?y r?i. Ch? ???c phép làm l?i t? ??u n?u thành viên ?ó ?ang kh?ng ph?i ch?u các l?nh c?m có hi?u l?c, l?nh c?m ch? có hi?u l?c hay các bi?n pháp t??ng t?. ??ng l?y tài kho?n m?i này ?? quay l?i các bài vi?t c?, ch? ?? c?, v?i cách biên t?p c?, hay v?i hành vi ?? ???c c?ng nh?n là ph?m quy ?ó. H?y c?n th?n v?i các s?a ??i c?a mình ?? tr?ng nó kh?ng gi?ng nh? b?n ?ang tr?n tránh s? xét nét. Làm l?i t? ??u t?c là b?n kh?ng ???c dùng tài kho?n c? n?a, và nên th?ng báo cho ng??i khác bi?t b?ng cách treo bi?n {{?? ngh? vi?c}} trên trang thành viên c?a mình, nh?m giúp tránh b? hi?u nh?m là b?n ?ang dùng nhi?u tài kho?n.

H?y coi s? b?t ??u l?i v?i m?t cái tên m?i là m?t ?u ??i dành cho b?n; ??ng l?m d?ng s? ?u ??i này b?ng cách l?i có hành vi gay r?i ho?c l?a ng??i khác.

Vi ph?m tên ng??i dùng

N?u nh? b?n b? c?m, ch? vì s? h?u m?t tên ng??i dùng ph?m quy, b?n có th? t?o m?t tài kho?n m?i v?i m?t cái tên m?i phù h?p h?n.

Tài kho?n b? ??t nh?p

Trong tr??ng h?p b?n làm m?t m?t kh?u hay b? ai ?ó l?y m?t m?t kh?u nên kh?ng th? truy c?p vào tài kho?n c?a mình, b?n có th? t?o m?t tài kho?n m?i. B?n nên ghi chú trên các trang thành viên r?ng ?ay là hai tài kho?n thay th? c?a cùng m?t ng??i. N?u c?n thi?t, b?n nên nh? m?t b?o qu?n viên c?m v? h?n tài kho?n c? kia. Có th? b?n s? mu?n can nh?c cam k?t danh tính ?? tránh các tr??ng h?p này x?y ra.

Ly do k? thu?t

• B?o trì: M?t thành viên có th? dùng m?t tài kho?n ph? dành riêng cho các tác v? b?o trì nh?m ??n gi?n hóa vi?c t? ch?c các tác v? ?ó, c?ng nh? gi? trang th?o lu?n ph?c v? riêng cho m?c ?ích b?o trì. Nên liên k?t tài kho?n ph? ??n tài kho?n chính m?t cách r? ràng.

• Bot: Bot là các ch??ng trình so?n th?o t? ??ng ho?c bán t? ??ng. Wikipedia khuy?n khích các thành viên s? d?ng bot t?o tài kho?n riêng (và yêu c?u c?p c? bot t?i Wikipedia:Robot/Yêu c?u c?p quy?n), ?? các s?a ??i t? ??ng c?a bot ???c l?c ra kh?i trang Thay ??i g?n ?ay. Nên liên k?t tài kho?n bot ??n tài kho?n c?a ch? s? h?u bot. (V? các quy trình và quy ??nh, xem Wikipedia:Quy ??nh v? bot)

• Th? nghi?m và ?ào t?o: Các thành viên dùng r?t nhi?u script c?ng nh? các c?ng c? khác có th? mu?n t?o m?t tài kho?n ph? ?? th? nghi?m và xem k?t qu? th? nghi?m t? m?t góc nhìn khác; ho?c ?? hi?n th? giao di?n m?c ??nh c?a Wikipedia khi ?ào t?o các thành viên m?i. Tài kho?n ph? nên ???c liên k?t v?i tài kho?n chính m?t cách r? ràng (n?u vi?c này kh?ng ?nh h??ng ??n c?ng tác th? nghi?m và ?ào t?o).

• Ng??i dùng xác th?c hai y?u t?: Các thành viên dùng xác th?c hai y?u t? có th? kh?ng ??ng nh?p ???c Wikipedia t? m?t s? lo?i máy khách nh?t ??nh. Khi ?ó, thành viên có th? t?o tài kho?n ph?, ch?ng h?n nh? Ví d? (di ??ng).

Tài kho?n vai trò

Tài kho?n vai trò (role account) là tài kho?n ???c dùng b?i nhi?u ng??i ?? th?c hi?n m?t tác v? c? th?.

Vi?c s? d?ng tài kho?n vai trò th??ng kh?ng ???c ch?p nh?n tr? các tr??ng h?p ??c bi?t. Các tr??ng h?p ??c bi?t bao g?m tài kho?n ???c t?o ra ch? ?? các thành viên khác liên l?c b?ng email (ví d? user:Arbitration Committee ???c t?o ra ?? email H?i ??ng tr?ng tài bên en) và tài kho?n bot có nhi?u ch?. N?u b?n s? d?ng m?t tài kho?n nhi?u ng??i dùng, nó r?t có th? s? b? c?m.

Gi?ng d?y

Giáo viên s? d?ng Wikipedia trong ch??ng trình gi?ng d?y c?a mình có th? t?o m?t tài kho?n riêng cho vi?c giám sát sinh viên. Ch? nên s? d?ng tài kho?n này trong ph?m vi các bài vi?t liên quan tr?c ti?p ??n sinh viên và ch??ng trình h?c.

Khai báo tài kho?n thay th?

Nên liên k?t và ch? r? m?i liên h? gi?a các tài kho?n ?? ng??i khác d? nh?n ra ng??i ch? duy nh?t c?a các tài kho?n này, tr? phi vi?c ?ó s? khi?n cho vi?c thi?t l?p tài kho?n ph? h?p l? tr? nên v? ngh?a.

Cách khai báo:

• S? d?ng tên thành viên na ná nhau. Ví d?, thành viên Ví d? có th? l?p thêm tài kho?n ph? mang tên Ví d? (di ??ng) ho?c Ví d? bot.
• Th?ng báo trên trang thành viên c?a c? tài kho?n ph? l?n tài kho?n chính (ví d? nh? b?ng b?n m?u {{Tài kho?n thành viên thay th?}}).

Thành viên s? h?u tài kho?n ph? vì ly do riêng t? mà kh?ng mu?n khai báo m?t cách c?ng khai, nh?ng lo ng?i r?ng vi?c biên t?p c?a mình có th? thu hút s? xét nét, nên liên l?c v?i m?t ki?m ??nh viên. ??i t??ng thu hút s? xét nét là thành viên th??ng biên t?p các bài ch?a n?i dung gay tranh c?i, ng??i có nhi?u tài kho?n và m?i tài kho?n ph?c v? m?t m?c ?ích, các biên t?p viên ?ang có nguy?n v?ng tr? thành b?o qu?n viên, cho dù hành vi biên t?p c?a các ??i t??ng này kh?ng mang tính gay h?i. N?u lo l?ng, b?n có th? liên l?c v?i m?t ki?m ??nh viên ?? xin l?i khuyên. Thành viên nào t? b? tài kho?n c?a mình và ?ang ?óng góp b?ng m?t danh tính m?i ph?i tuan theo quy ??nh v? làm l?i t? ??u.

Xác ??nh và x? ly các tài kho?n b? nghi là tài kho?n con r?i

Các tài kho?n con r?i th??ng ???c xác ??nh khi có yêu c?u ??ng t?i Wikipedia:Nghi v?n v? tài kho?n con r?i, d?a trên l?ch s? ?óng góp c?a các tài kho?n này, và/ho?c yêu c?u ??ng t?i Wikipedia:Yêu c?u ki?m ??nh tài kho?n d?a trên các th?ng tin mà m?t s? ít thành viên Wikipedia có v?i quy?n ki?m tra ng??i dùng có th? truy nh?p ???c. Các hình th?c x? ly m?t tài kho?n con r?i có th? bao g?m c?m tài kho?n con r?i và treo bi?n t?i trang cá nhan cùng trang th?o lu?n c?a tài kho?n b? c?m.

Wikipedia:Nghi v?n v? tài kho?n con r?i

N?u b?n cho r?ng ai ?ó ?ang s? d?ng tài kho?n con r?i và mu?n l?y y ki?n c?a nh?ng ng??i khác v? v?n ?? này, b?n có th? ??ng th?ng báo t?i Wikipedia:Nghi v?n v? tài kho?n con r?i và làm theo các ch? d?n t?i ?ó.

Ki?m tra ng??i dùng

Wikipedia có m?t quy trình ???c g?i là Ki?m tra ng??i dùng ?? xác ??nh tài kho?n con r?i trong m?t s? tr??ng h?p nh?t ??nh. Khi có nghi v?n v? v?n ?? tài kho?n con r?i, ng??i ta có th? xem các th?ng tin ???c l?u l?i ? (server log information). ?? phù h?p v?i Chính sách c?a Wikimedia Foundation v? th?ng tin cá nhan, ch? có m?t vài ng??i v?i quy?n ki?m tra ng??i dùng có th? th?c hi?n vi?c ki?m tra các b?ng ch?ng ?? xem ng??i dùng A và ng??i dùng B có ph?i là m?t hay kh?ng, và vi?c này ch? ???c th?c hi?n trong nh?ng tr??ng h?p nghiêm tr?ng và v?i ly do h?p ly.

Các yêu c?u có th? ???c ??ng t?i Wikipedia:Yêu c?u ki?m ??nh tài kho?n. Vi?c yêu c?u ki?m tra ng??i dùng m?t cách thi?u c?n c? kh?ng ???c h? tr? và khó có th? ???c ch?p nh?n. Ngoài ra, c?n l?u y r?ng vi?c ki?m tra ng??i dùng kh?ng th? kh?ng ??nh m?t cách ch?c ch?n r?ng hai tài kho?n kh?ng có liên quan. Nó ch? có th? kh?ng ??nh r?ng hai tài kho?n có liên quan, ho?c r?ng t?i th?i ?i?m ki?m tra kh?ng có b?ng ch?ng r? ràng v? m?i liên quan.

B?n có th? mu?n ??ng yêu c?u t?i c? Wikipedia:Yêu c?u ki?m ??nh tài kho?n và Wikipedia:Nghi v?n v? tài kho?n con r?i.

Tin nh?n cho b?o qu?n viên

Trong m?t s? tr??ng h?p, có th? li?t kê m?t danh sách các tài kho?n b? nghi là con r?i t?i Wikipedia:Tin nh?n cho b?o qu?n viên

B? bu?c t?i oan

Trong m?t s? tr??ng h?p, kh?ng th? xác ??nh r? xem m?t tài kho?n có ph?i con r?i hay kh?ng, vì nh?ng ng??i t?o các tài kho?n này th??ng c? tránh b? phát hi?n. Nh?ng ?i?m t??ng ??ng v? m?i quan tam và phong cách làm vi?c có th? ???c ghi nh?n, nh?ng kh?ng ph?i ai c?ng ?? quen thu?c v?i ng??i dùng này ?? hi?u các b?ng ch?ng. H?y nh? r?ng có th? có nhi?u ng??i b?t ??u tham gia Wikipedia vì cùng m?t lí do, ??c bi?t trong các l?nh v?c gay tranh c?i nh? các bài vi?t v? chính tr?, t?n giáo, ho?c Bi?u quy?t xóa bài.

N?u b?n b? coi là m?t tài kho?n con r?i m?t cách oan u?ng, ??ng quá xem tr?ng vi?c ?ó. Ng??i m?i ??n là nh?ng thành ph?n ch?a bi?t. H?y ti?p t?c tham gia, th?c hi?n các s?a ??i tích c?c, và l?ch s? ?óng góp c?a b?n s? t? gi?i oan cho mình. ?ó th??ng là cách duy nh?t ?? ch?ng minh r?ng b?n kh?ng ph?i là con r?i c?a ng??i khác; ngay c? quy trình ki?m tra ng??i dùng c?ng kh?ng gi?i oan cho b?n ???c.

C?m tài kho?n

N?u m?t ng??i b? phát hi?n r?ng ?ang s? d?ng tài kho?n con r?i, các tài kho?n con r?i có th? b? c?m v? h?n. Tài kho?n chính c?ng có th? b? c?m n?u m?t qu?n ly th?y c?n. Các ??a ch? IP ???c dùng cho tài kho?n r?i c?ng có th? b? c?m theo nh?ng có c?m v? h?n hay kh?ng thì còn tùy vào lo?i IP.

Treo bi?n

Wikipedia có m?t s? b?n m?u ?? g?n lên trang thành viên và trang th?o lu?n c?a tài kho?n r?i. Các b?n m?u này ch? ph?c v? m?c ?ích ti?n d?ng và kh?ng ph?i là m?t ph?n c?a quy ??nh này.

Bi?n nghi ng?

• Ng??i dùng b? nghi ng? - {{Sockpuppet|1=TênNg??iDùng|evidence=[[LiênK?tT?iB?ngCh?ng]]}}
• ??a ch? IP b? nghi ng? - {{IPsock|1=TênNg??iDùng|evidence=[[LiênK?tT?iB?ngCh?ng]]}}

Bi?n kh?ng ??nh

• Bi?n xác nh?n cho các tài kho?n r?i ?? ???c ki?m ??nh - {{con r?i|tên ng??i dùng|confirmed|evidence=[[LiênK?tT?iB?ngCh?ng]]}}. LiênK?tT?iB?ngCh?ng có th? là trang yêu c?u ki?m ??nh [[Wikipedia:Yêu c?u ki?m ??nh tài kho?n/Tên ng??i dùng]]
• Trang th?o lu?n g?n bi?n b? c?m: {{sockblock}}
• Ng??i ?i?u khi?n r?i (Sockpuppeteer) - G?n bi?n {{Ng??i ?i?u khi?n r?i}} cho tài kho?n g?c hay tài kho?n n?i b?t nh?t c?a ng??i dùng r?i.

Xác ??nh và x? ly các tài kho?n thay th? kh?ng thích h?p

Các tài kho?n thay th? ???c s? d?ng kh?ng theo quy ??nh này ho?c ???c s? d?ng m?t cách kh?ng thích h?p có th? b? c?m vì lí do "tài kho?n thay th? kh?ng thích h?p". Có th? s? d?ng ??ng thu?n ?? xác ??nh m?t tài kho?n thu?c di?n tài kho?n thay th? kh?ng thích h?p. Vi?c khóa tài kho?n ho?c các bi?n pháp khác ??i v?i m?t tài kho?n thay th? kh?ng thích h?p có th? ???c quy?t ??nh b?ng ??ng thu?n ho?c do m?t qu?n ly viên t? quy?t ??nh.

??t ??ng thu?n

Có m?t s? cách ??t ??ng thu?n. M?t trong các cách này là ??ng yêu c?u t?i tin nh?n cho ng??i qu?n ly. Vi?c tr?ng c?u y ki?n nên kéo dài ít nh?t 5 ngày, và khi k?t thúc, m?t qu?n ly viên c?n dùng tiêu b?n ?óng l?i.

Các y?u t? xác ??nh m?t tài kho?n thay th?

Hai tài kho?n ???c coi là thay th? nhau n?u chúng ???c s? d?ng b?i cùng m?t ng??i, và trong l?ch s? ?óng góp có các ?óng góp xen k? nhau v? m?t th?i gian, trong ?ó m?t ?óng góp t? tài kho?n th? hai x?y ra ? b?t c? ?au trong Wikipedia gi?a kho?ng th?i gian c?a 2 ?óng góp t? tài kho?n th? nh?t. Tuy nhiên, có th? x?y ra tình hu?ng khi m?t ng??i dùng có m?t tài kho?n chính, ng?ng s? d?ng nó, và m? m?t tài kho?n m?i.

M?c dù th?i gian xen k? là cách duy nh?t ?? xác ??nh xem 2 tài kho?n có ph?i các tài kho?n thay th? hay kh?ng, có th? dùng ??ng thu?n ?? quy?t ??nh xem hai tài kho?n có ph?i tài kho?n thay th? hay kh?ng, k? c? trong tr??ng h?p chúng kh?ng có l?ch s? ?óng góp xen k? nhau. Ví d?, có th? có m?t m?i quan h? s? d?ng gi?a 2 ho?c nhi?u tài kho?n khi chúng th? hi?n m?t tr?ng thái liên t?c. Chính hành ??ng c?a ng??i dùng, ch? kh?ng ph?i tên c?a tài kho?n, là cái cho th?y r?ng hai ho?c nhi?u tài kho?n là c?a m?t ng??i ?ó.

X? ly ng??i dùng

Có s? khác bi?t quan tr?ng gi?a m?t ng??i dùng tài kho?n thay th? m?t cách kh?ng thích h?p và m?t ng??i dùng tài kho?n con r?i. Do ?ó, ng??i dùng tài kho?n thay th? m?t cách kh?ng thích h?p v?n có th? ti?p t?c ?óng góp cho Wikipedia b?ng tài kho?n chính c?a mình. M?t tài kho?n thay th? kh?ng thích h?p kh?ng ph?i là m?t tài kho?n con r?i, và quy ??nh Wikipedia:Gi? thi?n y v?n áp d?ng cho tài kho?n chính c?a thành viên ?ó. Kh?ng nên dùng các bi?n pháp m?nh, v?n dành cho vi?c b?o v? Wikipedia kh?i các tài kho?n con r?i, cho tài kho?n chính c?a m?t ng??i dùng có l?ch s? ?óng góp t?t nh?ng ?? s? d?ng tài kho?n thay th? m?t cách kh?ng thích h?p.

Coi các tài kho?n thay th? ti?p theo là tài kho?n con r?i

Các quy ??nh Wikipedia áp d?ng cho t?ng ng??i ch? kh?ng ph?i cho t?ng tài kho?n. Vi?c m?t ng??i l?m d?ng m?t tài kho?n thay th? có th? s? d?n ??n vi?c ng??i này kh?ng ???c s? d?ng các tài kho?n thay th? khác. N?u có s? ??ng thu?n r?ng m?t ng??i ?ang s? d?ng m?t tài kho?n thay th? m?t cách kh?ng thích h?p, thì vi?c ng??i này ti?p t?c s? d?ng tài kho?n thay th? s? ???c coi là lách kh?i quy?t ??nh c?a c?ng ??ng. Khi ?ó, tài kho?n này ???c coi là m?t tài kho?n con r?i và s? ???c x? ly theo nh? n?i dung t?i các m?c Tài kho?n con r?i và Xác ??nh và x? ly các tài kho?n b? nghi là tài kho?n con r?i.

Xem thêm

• Sockpuppet (Internet)
• Wikipedia:Yêu c?u ki?m ??nh tài kho?n
• Wikipedia:Tài kho?n ch? dùng cho m?t m?c ?ích